Toelichting programma Pianoconcert Lorenzo Reho
Toelichting programma Pianoconcert Lorenzo Reho
Franz Liszt 1811–1886
Liszt was een veelzijdige persoonlijkheid. Een virtuoos op de piano, een musicus die uitblonk in improvisatie, een uitstekend dirigent: Liszt was wat in de tijd van de Renaissance homo universalis werd genoemd, een veelzijdige geleerde. Zo studeerde hij theologie en filosofie en was hij zeer geïnteresseerd in de liefde en in religie. Franz wandelde veel, doceerde, schreef proza en was enige tijd als journalist werkzaam… een veelzijdige kosmopoliet.
Après une Lecture de Dante (Fantasia quasi Sonata)
Deze eendelige zeer virtuoze compositie neemt ongetwijfeld een speciale plaats in de pianoliteratuur in.
In de sonate neemt Liszt ons mee op een muzikale reis door het religieuze gedicht van Dante, de 'Goddelijke komedie”. Een denkbeeldige reis die begint bij de Hel en vervolgt in het Vagevuur en het Paradijs.
Maurice Ravel 1875-1937
Maurice Ravel was uitermate kritisch en zijn bescheiden oeuvre bestaat dan ook uit gepleisterde juwelen; nagenoeg al het andere is door hem vernietigd. In zijn overgebleven meesterwerken is een kleurrijke en haast sprookjesachtige muziekstijl waar te nemen, waarin ook
zijn fascinatie voor het exotische duidelijk terug te horen is. Gaspard de la nuit is een van de juwelen van Ravel, een hoogtepunt in het repertoire dat de mogelijkheden van de piano ten volle benut.
Gaspard de la nuit is een voorbeeld van literair geïnspireerde programmamuziek.
De compositie is gebaseerd op drie gedichten van Aloysius Bertrand waarin Gaspard de la Nuit niemand minder dan de duivel in persoon is.
De compositie bestaat uit drie delen:
Ondine, Gibet, Scarbo
In Ondine zingt een waterfee een voorbijganger toe om hem te verleiden naar de diepten van de zee te gaan, waar water, vuur en aarde samenkomen.
Gibet (de Galg) beschrijft een geraamte
aan de galg, roodgekleurd door de ondergaande zon, terwijl in de verte een klok luidt.
Scarbo is een angstaanjagend, pirouettes draaiend duiveltje dat steeds onverwacht opduikt uit de schaduwen en er even snel weer in verdwijnt.
Igor Stravinsky 1882–1971
Igor Stravinsky
Trois mouvements de Petrouchka (1921) is een bewerking voor piano van het ballet Petrouchka van de componist Igor Stravinsky voor de pianist Anton Rubinstein. De drie delen waaruit de pianoversie van Petrouchka bestaat zijn geen transcripties waarin Stravinsky het orkest probeert te reproduceren. Het zijn pianistische composities met muzikaal materiaal uit het ballet.
Ook deze compositie is een voorbeeld van programmamuziek, waarin het verhaal bestaat uit het libretto van het gelijknamige ballet.
Danse russe (Russische dans)
Chez Pétrouchka (Petroesjka's kamer)
La semaine grasse (de kermis)
De drie delen zijn technisch en muzikaal zeer uitdagend. Ze omvatten wilde en snelle sprongen die zich uitstrekken over twee octaven, complexe polyritmes, extreem snelle toonladders, meerdere glissandi en tremoli.
Het was dan ook de bedoeling van Stravinsky dat deze pianistisch moeilijk uitvoerbare compositie pianisten aan zou zetten tot het spelen van zijn muziek waarbij hun virtuositeit tot uiting zou komen.