Ludwig van Beethoven 1770 - 1827

Beethoven is een van de invloedrijkste componisten aller tijden. Helaas nam zijn gehoor voor zijn dertigste af en was hij rond zijn vijftigste volledig doof.

Zijn stijl sluit direct aan op die van Mozart en Haydn, de twee grote componisten uit de klassieke periode. Hij bracht deze klassieke stijl tot voltooiing en leidde de romantiek in.

Beethovens pianosonate "Les Adieux” op.81a werd voltooid op 4 mei 1809 toen het leger van Napoleon Wenen binnenviel. Onder de vluchtende aristocraten bevond zich Beethovens mecenaat en leerling, aartshertog Rudolf (1788-1831), aan wie deze sonate is opgedragen.

De sonate bestaat uit drie delen, das Lebewohl, die Abwesenheit, das Wiedersehen.

Beethoven bleef in de structuur van zijn compositie trouw aan de klassieke vorm van de sonate, maar de muzikale textuur kondigt een nieuwe periode aan. Hierin begon de weg naar de romantische periode zich te realiseren door het uiten van hartstochtelijke gevoelens in de muziek.

Met nieuwe intonaties en emotionele kracht drukt Beethoven verschillende emoties uit in deze sonate:

In het eerste deel, das Lebewohl, kondigen de openingsakkoorden het thema aan dat zich als Leitmotiv door de hele beweging ontwikkelt. Voor Beethoven schetsten deze akkoorden de drie gebroken lettergrepen van het woord 'Le-be-wohl' die hij in het manuscript schreef.

In het tweede deel van de sonate, die Abwesenheit, komen gevoelens van melancholische eenzaamheid tot uitdrukking, waarna we in het derde deel, das Wiedersehen, het weerzien beleven in vreugde en uitbundigheid.

Frédéric Chopin  1810–1849

Fréderéric Chopin woonde vanaf 1831 in Parijs. Hoewel hij met enige regelmaat concerten gaf, speelde hij liever in de intieme atmosfeer van de salons die hij vaak bezocht. Volgens de overlevering waren dat magische momenten.

In bijna alle composities van Chopin staat de piano centraal.

In de nocturnes van Chopin beleven we de nacht, bijvoorbeeld spelend aan de piano, misschien zelfs bij kaarslicht of bij een knapperend haardvuur.

De hoofdrol in de nocturnes is voor de melodie, niet de virtuositeit. Chopin componeerde 21 van deze juweeltjes toen hij 20 jaar was.

Johannes Brahms  1833–1897

Johannes Brahms wordt gerekend tot één van de laatste romantici.

Hij heeft een zeer gevarieerd oeuvre nagelaten en componeerde verschillende variaties voor piano, waaronder de Paganini Variaties opus 35. Het werk is geïnspireerd op het duivelsmoeilijke vioolstuk Capriccio 24 in a mineur van Nicolo Paganini (1782 – 1840).

De vriendin van Brahms, de pianovirtuoze Clara Schumann (1819 – 1896) beoordeelde de variaties als zijnde een heksentoer.

Brahms was zelf een formidabel pianist.

Maurice Ravel 1875-1937

Het eerste deel van Maurice Ravels Sonatine voor piano is waarschijnlijk geschreven in 1903. De componist speelde het in ieder geval op 8 januari 1904 tijdens een soirée in de salon van Marguerite de Saint-Marceaux. Het is niet precies bekend in welk jaar hij daarna de andere twee delen componeerde.

Hoewel het werk bij de première in Lyon in 1906 zeer positief werd onthaald, was het Parijse publiek in het begin terughoudender. Ravel lijkt de Sonatine hoog te hebben gewaardeerd, want hij bleef het helder en bijna klassiek gestructureerde werk opnemen in zijn eigen concertprogramma's.

Toelichting programma Pianoconcert Youngjae Kim

Toelichting programma Pianoconcert Youngjae Kim